Η ΤΕΦΡΑ ΜΑΣ

Εξαπλώθηκε η τέφρα του Ισλανδικού ηφαιστείου πάνω από τη γηραιά ήπειρο, διαδόθηκε η ιδέα της καύσης των νεκρών μας μετά από την αδειοδότηση λειτουργίας αποτεφρωτηρίων που παρέχει η κυβέρνηση στους Δήμους της χώρας.

Η μία τέφρα εκλύθηκε αναπάντεχα από τα έγκατα της γης την άλλη θηρεύουν να παράγουν τα ζεύγη των κλιβάνων, ζηλοτυπούντες την αγκαλιά της ελληνικής γης που ως τώρα δεχόταν τους παρεπιδήμους της ολόσωμους.

Τρόμο στις πτήσεις των σιδερένιων πτηνών εξαπέλυσε η μία, ικανοποίηση στις ψυχές των απιστούντων στην ανάσταση θνητών προσέφερε η άλλη. Και τούτο επειδή είναι οικτρό, εάν δεν πιστεύεις στην ανάσταση να κείττονται τα λείψανά σου σε ανάμνηση ενός ανθρώπου που έζησε πιστεύοντας ότι πηγαίνει στο μηδέν. Να επιζούν τα οστά σου, όπως πιστεύεις, της προσωπικότητάς σου! Όχι, ο μηδενιστικός σου εγωϊσμός δεν θα τους δώσει αυτή τη χαρά. 'Εάν εγώ χαθώ', λογίζεσαι, 'να καούν, να αφανιστούν κι αυτά'. Επειδή δεν μπορείς να ανεχθείς το απλούστερο, ότι εάν η φύση τα τηρεί αυτά τα τιποτένια αναλλοίωτα, πολύ περισσότερο δεν θα τύχει σεβασμού το ανώτερο πνεύμα που κατοικούσε μέσα τους;

Ποιος λοιπόν επιθυμεί την καύση του; Πρωτίστως, ο απιστών στην ανάσταση των σωμάτων. Δευτερευόντως ο εμφορούμενος από ψευδο-οικολογικό πνεύμα. Και λέω ψευδο-οικολογικό επειδή εάν η φύση αφεθεί να διαχειρισθεί ένα σώμα, θα το αποσυνθέσει δεν θα το πυρπολήσει. Απεναντίας, η καύση του είναι αντιοικολογική γιατί αφ΄ενός μεν εκλύονται επικίνδυνες χημικές ουσίες και βαρέα μέταλλα (από τα αμαλγάματα των δοντιών) τα οποία επιβαρύνουν τον αέρα των οικισμών εγγύς των αποτεφρωτηρίων, (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Αγ. Βλασίου κου Ιεροθέου, Αποτέφρωση των σωμάτων) αφ'ετέρου επειδή η διατήρηση της θερμοκρασίας καύσεως σε 1150 oC επί μιάμισυ ώρα απαιτεί ικανή ενέργεια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικολογική μας συνείδηση.

Την καύση επίσης πιθανόν να επιθυμούν όσοι είχαν την οδυνηρή εμπειρία να παρευρεθούν στην εκταφή κάποιου δικού τους μετά την πάροδο τριετίας, όπως συμβαίνει στα κοιμητήρια του Αττικού Λεκανοπεδίου, και να αντικρύσουν ένα ημιδιαλυμένο σώμα. Η εκταφή είναι συναισθηματικά φορτισμένη έντονα όπως η ταφή και πολλές προσευχές αναπέμπουν οι συγγενείς που αναγκαστικά εκταφιάζουν τους νεκρούς τους να τους εύρουν λιωμένους.

Ακούστηκαν επίσης υπέρ της δυνατότητας αποτέφρωσης υποστηρικτικές φωνές ότι με αυτό τον τρόπο διάθεσης του σώματος θα παύσει η εκμετάλλευση από πλευράς της Εκκλησίας, ως και εάν δεν ήταν ανέκαθεν οι Δήμοι υπεύθυνοι για τις ταφές και δεν πορίζονταν εκείνοι και τα γραφεία κηδειών τα αντίτιμα των υπηρεσιών τους.

Εδώ, βεβαίως, υπεισέρχεται το ζήτημα της ιερολογίας της κηδείας ή μη όσων επιλέξουν να αποτεφρωθούν τα σώματά τους μετά το θάνατό τους. Και εις μεν τους εκτός Εκκλησίας δεν τίθεται θέμα, διότι ούτως ή άλλως δεν ιερολογείται η έξοδός τους. Εις δε τα μέλη της Εκκλησίας η τροπολογία που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων δεν το επιτρέπει καθόσον 'Επιτρέπεται η αποτέφρωση νεκρών, ημεδαπών ή αλλοδαπών, των οποίων οι θρησκευτικές πεποιθήσεις επέτρεπαν τη μετά θάνατον αποτέφρωση.' Εάν βεβαίως κάποιος επιθυμεί παρά ταύτα, ων μέλος της Εκκλησίας, να αποτεφρωθεί, οφείλουμε να σεβασθούμε την επιθυμία του, όμως ας γνωρίζει ότι δι'αυτού του τρόπου εξέρχεται από την εκκλησιαστική παράδοση και ενώ η Εκκλησία τιμά τον νεκρό και τον κηδεύει με ύμνους και ψαλμούς, εκείνος προτιμά την ατιμία και την απαξίωση. Είναι μία σόλοικη εικονοκλαστική τακτική όπου ενώ η Εκκλησία θεωρεί το σώμα ναό του Αγίου Πνεύματος, σκεύος εις τιμήν, εκείνοι το θεωρούν σκεύος εις ατιμίαν. Για τούτο το λόγο θεωρώ, προσωπικώς, ανοίκεια την ιερολόγηση ενός νεκρού ο οποίος πρόκειται να αποτεφρωθεί. (πρβλ. και τη συμπερασματική άποψη του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Αγ. Βλασίου κου Ιεροθέου, "Η θεολογική άποψη και οι εκκλησιολογικές συνέπειες της καύσεως των νεκρών", Ταφή ή καύση των νεκρών, σειρά Ποιμαντική Βιβλιοθήκη, 3, έκδ. Κλάδου Εκδόσεων Επικοινωνιακής και Μορφωτικής Υπηρεσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 2000, σ. 39) Όμως, όταν έλθει το ζήτημα στα αρμόδια εκκλησιαστικά όργανα, αυτά θα κρίνουν περί του πρακτέου. (πρβλ. ανακοινωθέν της Ιεραρχίας της Ιεράς Συνόδου Εκκλησίας της Ελλάδος της 12ης Μαίου 2010, σύμφωνα με το οποίο: 'για ειδικές περιπτώσεις του προβλήματος της καύσεως των νεκρών αποφασίσθηκε όπως έκαστος των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών κρίνει και αποφασίζει κατά την ποιμαντική κρίση του, στην Επαρχία του. Για να διευκολύνει δε τους Αρχιερείς απεφάσισε όπως ειδική ολιγομελής Επιτροπή Ιεραρχών καθορίσει τα βασικά κριτήρια, που πρέπει να ληφθούν υπ'όψη, κατά την αντιμετώπιση των ειδικών περιπτώσεων, τα οποία θα συζητηθούν στην επόμενη Ιεραρχία'.)

Οι στάχτες του Eyjafjallajoekull σταμάτησαν για λίγες εβδομάδες τις πτήσεις πάνω από τη γηραιά ήπειρο. Κοιτάξαμε προς τη γη, ατενίσαμε τη θάλασσα και ξαναβρήκαμε για λίγο τις χερσαίες και τις υδάτινες οδούς. Οι στάχτες των νεκρών δεν θα εμποδίσουν την ανάστασή τους, ακόμη και εάν δεν πίστευαν σε αυτήν, ούτε θα εμποδίσουν την κρίση τους από τον Πλάστη. Ούτε ακόμη θα εμποδίσουν την ανεύρεση χαριτόβρυτων λειψάνουν στους ύστερους καιρούς, γιατί ο Κύριος 'στον Άδη δεν θα εγκαταλείψει την ψυχή τους, ούτε τους γνήσιους πιστούς Του θ'αφήσει ν'αντικρύσουν τη φθορά᾿. (Ψαλ. 16[15], 10.