Δεν θα μπορούσε εξ αγαθού Θεού να υπάρξει μη αγαθή δημιουργία, ωστόσο, μοιάζει επιβεβλημένο να ακουστεί. Να ακουστεί σε επίπεδο οντολογικό ότι 'καλόν'. Τη δύναμη αυτής της οντολογικής θέσης την φέρει το ρήμα 'οίδε'. Γνωρίζει, έχει επιστασία και προσωπική εμπειρία. Δεν μπορεί κανείς να αντείπει περί τούτου. Αυτού του είδους η 'γνώση' η οντολογική, απαντάται και στο δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού. Ο πρωτόπλαστος δεν έχει εμπειρία μέχρις ότου γευθεί του καρπού του. Τότε διανοίγονται οι οφθαλμοί του και έχει οντολογική εμπειρία της ύπαρξεώς του και της γυμνότητός του. Είναι γυμνός έναντι του θείου. Αλλ' όχι εξαχριωμένος.
Μπορεί και μετά την πτώση να έχει εμπειρία του αγαθού και του κακού, των αγγελικών δυνάμεων όπως το χερουβείμ που φυλάσσει την είσοδο στην Εδέμ. Μετέχει δηλαδή του κριτηρίου της εμπειρικής γνώσεως.
Αυτή η εμπειρική γνώση τον προφυλάσσει και τον κατευθύνει. Γνωρίζει αν η θυσία του είναι αρεστή προς το Θεό, αν είναι δηλαδή αγαθή. Παράγει πολιτισμό σύμφωνα με το εσωτερικό του αυτό κριτήριο.
Αυτό το εσωτερικό κριτήριο του αγαθού Ισραηλίτη είναι που κάνει και τον Ναθαναήλ να αναφωνήσει: 'Συ ει ο Υιός του Θεού, συ ει ο βασιλεύς του Ισραήλ'.
Και μετά, κάπου το χάνουμε; Ζούμε μόνο στον αισθητό κόσμο και όχι στον υπεραισθητό; Προσεγγίζουμε τα μυστήρια με πίστη αλλά όχι με βίωμα εμπειρίας; Δεχόμαστε τον καθαγιασμένο άρτο ως Σώμα Χριστού αλλά δεν είμαστε σε θέση να το διατρανώσουμε εξ ιδίας εμπειρίας;
Απολλωμένου του κριτηρίου είμαστε έρμαια των απόψεων των 'ειδικών' άλλων. Πώς μπορούμε να αντειπούμε περί της καθαρότητος του ναού και της μη μολυσματικής μετάδοσης νοσημάτων διά της λαβίδος όταν δεν βλέπουμε τ ί π ο τ ε; Είναι δυνατή η πίστη και η εμπειρία των παλαιών πατέρων να συγκρατήσει το νου από την υπακοή στη λοιμωξιολογία; Γι αυτό και περίλυποι ακούμε από στόματα λειτουργούντων ... ως εάν έχωσι οφθαλμούς και δεν βλέπωσι.
Αντίστοιχα, τα έργα των ανθρώπων, τα σκευάσματα της μοριακής βιολογίας τα αποκαλούμε συλλήβδην ως 'αγαθά'; Με ποιο κριτήριο; Αυτό που απωλέσαμε; Τουλάχιστον ας δηλώσουμε άγνοια. Είναι φοβερό να χρησιμοποιήσουμε γι'αυτά τον όρο 'αγαθό' ως εάν προέρχονται εκ του αγαθού Θεού.
Καλύτερα να μην ομιλούμε παρά να ομιλούμε αυθαιρέτως. Και αν εύρομε έναν 'εμπειρικό' να τον φέρουμε εις το μέσον και αυτού να ακούσομε. Επειδή η Εκκλησία έχει κριτήριο και αυτό είναι κριτήριο αληθείας.
