2012

Δεν κάναμε λάθος υπολογισμό. Το 2009 δεν το διαδέχθηκε το 2012. Η λογική αλληλουχία του χρόνου δεν είχε νόημα να διασπαστεί. Ωστόσο, όλο και περισσότερο αυξάνονται εκείνοι που ξεχνούν να ζήσουν στο 2010, φοβούμενοι το μεθαύριο.

Πώς προέκυψαν όλα αυτά; Είναι δύσκολο για τον πεπερασμένο άνθρωπο να κατανοήσει την αιωνιότητα. Η συνεχής ανακύκληση του χρόνου, η ανατολή και η δύση του ήλιου, η εναλλαγή των εποχών, αλλά πάνω απ’όλα ο σύντομος βίος του ανθρώπου πάνω στη γη μάς δυσχεραίνουν να κατανοήσουμε την έκταση της έννοιας του χρόνου. Κάποια στιγμή τρομάζουμε από αυτή την αέναη κίνησή του προς τα μπρος και φανταζόμαστε ένα τέλος, μία στάση, μία ανάπαυλα.

Αυτή η ανάπαυλα ορίστηκε καλύτερα στα ημερολόγια. Οι Μάγιας είχαν τρία τέτοια ημερολόγια. Ένα 260 ημερών (13μήνες x 20 ημέρες), ένα 365 ημερών και ένα άλλο 5.125 ετών. Το τελευταίο αυτό ημερολόγιο, γνωστό και ως Μεγάλη Μέτρηση αρχίζει την μέτρηση το 3113 π.Χ. και περατώνεται στις 20 Δεκεμβρίου του 2012. Οι Μάγιας δεν έζησαν πέρα από το 1450 π.Χ. για να μας πουν πώς θα αντιμετώπιζαν το τέλος του μεγάλου ημερολογίου τους, όμως ο Τζόζεφ Λόρενς, αμερικανός φυσικός και συγγραφέας του βιβλίου ‘Αποκάλυψη 2012’ ταυτίζει το τέλος του ημερολογίου με τη συντέλεια του κόσμου (περιοδικό Focus, τεύχος Νοεμβρίου 2009).

Πολύ δεν θέλει κανείς με μεταφυσικές ανησυχίες για να ενισχύσει αυτή τη θεωρία. Έτσι, αναζητήθηκαν και άλλες ενδείξεις, αστρονομικές κυρίως, οι οποίες να συντείνουν σε μια πιθανή συντέλεια και φυσικά βρέθηκαν, επειδή ό,τι επιθυμεί κανείς πολύ, το βρίσκει. Επινοήθηκε από τον Ζεκαράια Σίτσιν ο πλανήτης Νιμπίρου (πλανήτης της μετάβασης στα σουμεραϊκά) με χρόνο περιστροφής γύρω από τον ήλιο μας τα 3.600 γήινα έτη, ο οποίος, αν και άγνωστος στους αστρονόμους, έρχεται από το εσώτερο διάστημα να πλήξει τη γήινη ισορροπία του μαγνητικού πεδίου της γης ακριβώς στο τέλος του 2012.

Η ιδέα της συντέλειας έδωσε υλικό στην έβδομη τέχνη ώστε ήδη να έχει προβληθεί μία ανάλογη ταινία και να ακολουθεί η παραγωγή άλλων τριών με εφέ κατακλυσμών, παγετώνων και άλλων ακραίων γεωλογικών μεταβολών.

Επανερχόμενος στην αρχική μου ιδέα, της αδυναμίας δηλαδή κατανοήσεως της ευρύτητας του χρόνου, θεωρώ φυσιολογική την ύπαρξη μιας τέτοιας τάσης στον ανθρώπινο πολιτισμό. Οι Θεσσαλονικείς της εποχής του αποστόλου Παύλου περίμεναν την εγγύτητα της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου στην εποχή τους. Μάλιστα, κάποιοι από αυτούς σταμάτησαν και την εργασία ως μη έχουσα νόημα. Ο απόστολος Παύλος μέμφεται αυτή τους τη στάση και τους νουθετεί. (Β΄ Θεσ. 3:12). Πολύ αργότερα, ο δυτικός μεσαίωνας έδωσε πολλές προφητείες εγγύτητας της συντέλειας του κόσμου κάποιες από τις οποίες πυροδότησε ο Νοστράδαμος (1503-1566). Φυσικά, καμία από αυτές δεν επαληθεύτηκε, ο κόσμος όμως έφτασε αρκετές φορές στο αποκορύφωμα της αγωνίας του και πήρε άλλη μια ανάσα ζωής με τη διάψευσή τους.

Θεολογικά, το τέλος του κόσμου θα έρθει από το αγωνιώδες αίτημα του πιστού λαού του Θεού να σταματήσει οι βάσανοι από την ανηλεή καταδίωξή του και δεν θα είναι τυχαίο αστρονομικό γεγονός. Το τέλος του κόσμου προϋποθέτει ευαγγελισμό όλων των εθνών, εγκαθίδρυση της ανομίας πάνω στη γη και δίωξη της Εκκλησίας του Χριστού. Θα έρθει ως λύτρωση για τη δημιουργία μιας καινούργιας γης και νέων ουρανών και όχι ως αναπάντεχη προσβολή. Θα είναι μεν ξαφνική αλλά όχι άλογη. Για όσους εμπιστευόμαστε το Δημιουργό, γνωρίζουμε ότι οποιαδήποτε ουράνια μεταβολή συμβαίνει μέσα στο άπειρο σχέδιό Του και τίποτε δεν είναι ά-λογο/τυχαίο. Εκείνος που συγκρατεί τα ουράνια σώματα στην περιστροφή του στο διάστημα, Εκείνος φροντίζει και για το τελευταίο αθέατο οργανισμό στο βάθος του ωκεανού. Έδωσε δε σημείο της μη διασάλευσης αυτής της φυσικής ισορροπίας στο Νώε το φαινόμενο του ουράνιου τόξου, δηλώνοντας πως δεν θα πλήξει τη γη ξανά μετά τον τελευταίο κατακλυσμό.

Συνεπώς, καταστροφολογικά σενάρια και ταινίες αντιβαίνουν στην προνοητική και δημιουργική ενέργεια του Θεού και θεοποιούν τις φυσικές δυνάμεις ξεχνώντας ηθελημένα το Δημιουργό και συνηρητή του σύμπαντος. Εκείνος που επέτρεψε να περάσουμε αισίως στα 2010 χρόνια από τον ερχομό του Υιού Του στη γη, με σάρκα, θα επιτρέψει και τη διάβασή μας από το έτος 2012 στο 2013.

Η ΖΥΜΗ ΕΞ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ

φωτογραφία: qurban, λιβανέζικος άγιος άρτος

Ενώ προσεγγίζομε τη Γέννηση του Σωτήρα και νοητά οδεύομε προς τη Βηθλεέμ και τον τόπο όπου θέλησε ο Κύριος να σαρκωθεί και να λάβει το ανθρώπινο πρόσλημα, έρχεται από τους τόπους αυτούς μία ζύμη η οποία κατακλύζει τους Αθηναίους πιστούς πολλαπλασιαζόμενη ανάμεσα τους με ταχύτητα θαυμαστή.

Το ζήτημα δεν θα μας απασχολούσε, αν δεν δεχόμασταν την απορία αρκετών πιστών περί της εξ Ιερουσαλήμ ζύμης, η οποία συνοδεύεται από οδηγίες παρασκευής, διάδοσης και κατάλυσής της, και δεν είχαμε να απαντήσομε στο εύλογο ερώτημα όσων ήρθαν σε επαφή με αυτήν εάν έχει εκκλησιαστική προέλευση και τι οφείλουν να πράξουν. Ο παρών χώρος μας δίνει την ευκαιρία να αναπτύξομε επ΄ ολίγων το ζήτημα.

Κατά πρώτον, η προέλευση της ζύμης, είτε οποιοδήποτε άλλου υλικού εξ Ιερουσαλήμ δεν εξαγιάζει αυτό το ίδιο το υλικό. Η Εκκλησία μας έχει τρόπους να εγγυάται την αυθεντικότητα των μυστηρίων Της και των αγίων Της. Ένα ζυμάρι το οποίο φτάνει στα χέρια μας από έναν φίλο ή συγγενή, περνώντας από μια αλυσίδα χεριών, δεν φέρει εγγύηση για την προέλευσή του. Συχνά η πηγή της διάδοσης αυτού του υλικού είναι μία απλοϊκή και θρησκεύουσα ψυχή, η οποία χρησιμοποιεί το όνομα ενός αγίου, ενός προσκυνήματος είτε ο,τιδήποτε άλλου θεωρεί ότι ευλαβούνται οι πιστοί για να μεταδώσει ένα μήνυμα. Άλλοτε, φοβούμενη αυτή η ψυχή πως το μήνυμα θα παραπέσει, το συνοδεύει με κατάρες και φόβητρα για όποιον δεν εκτελέσει τη συνταγογραφία, η οποία πάντοτε απαιτεί διάδοση του κειμένου. Στην περίπτωση της ζύμης, το κείμενο, στο οποίο βρίσκεται και η ουσία της πληροφορίας, συνοδεύεται και από την ζύμη.

Δεύτερον. Η πληροφορία την οποία μεταφέρει η συνταγή, από μία πρώτη εντύπωση που λάβαμε, θέλει να υποκαταστήσει το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Τα συστατικά της ζύμης, η κλάση της με το χέρι και όχι με μαχαίρι που παραπέμπει στην κλάση του άρτου από τον Χριστό κατά τον Μυστικό Δείπνο, η γλυκειά γεύση που παίρνει από τη ζάχαρη της συνταγής σε αντίθεση με το άλας το οποίο βάζομε στο πρόσφορο, η κοπή σε τέσσερα μέρη που εικονίζει τον κόσμο, η τελετουργία των ημερών της ανάπτυξης της ζύμης που έχει αναφορά στο μυστήριο του θανάτου και της αναστάσεως του Κυρίου, όλα αυτά ζητούν να υποκαταστήσουν το αληθινό μυστήριο της βρώσεως του Σώματος του Κυρίου. Αν αυτό επιτευχθεί, τότε υποπίπτουμε στην πλάνη ότι η χαρά και η ευτυχία την οποία επαγγέλλεται η συνταγή προέρχονται από την βρώση της ζύμης και όχι από την συμμετοχή στα μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Εδώ είναι το αξιοθαύμαστο. Μέτοχοι αυτής της ζύμης μπορούν να είναι όλοι, ανεξαιρέτως πνευματικής προετοιμασίας και το αποτέλεσμα θεωρείται εγγυημένο για όλους. Ποιος δεν θα ήθελε με τον λίγο κόπο της ζύμωσης ενός ζυμαριού να εξασφαλίσει την οικογενειακή ευτυχία; Γι΄αυτό και πολλοί οι οποίοι δεν μπαίνουν στον κόπο να ζυμώσουν ένα πρόσφορο για την οικογένειά τους και να το προσφέρουν στον Κύριο κατά την προσκομιδή της Θείας Ευχαριστίας, με ευκολία έσπευσαν να ζυμώσουν αυτή τη ζύμη, τηρώντας με θρησκευτική ευλάβεια τις υποδείξεις της συνταγής.

Πίστευσαν δηλαδή, αφελώς, ότι μπορεί να εξαναγκαστούν τα πράγματα και οι συνθήκες με μία τελετουργία που προσομοιάζει στην εκκλησιαστική πρακτική. Μπορεί όμως ο Θεός να εξαναγκαστεί να αγιάσει μία μη εκκλησιαστική πράξη; Όταν ο Ίδιος έδωσε την εξουσία στους Μαθητές και Αποστόλους Του να λύνουν και να δένουν αμαρτίες και με την επίκληση τους να κατεβάζουν το Άγιο Πνεύμα στη γη και να καθαγιάζουν τον άρτο και τον οίνο μεταβάλλοντάς τα σε Σώμα Του και Αίμα Του, εξαγίασε αυτόν τον τρόπο προσφοράς της αναίμακτης θυσίας. Τα συστατικά στοιχεία που οφείλουν να είναι παρόντα είναι ο άρτος, ο οίνος και το Άγιο Πνεύμα, το Οποίο μόνο η Εκκλησία μπορεί να καυχηθεί ότι κατέχει. Το δε Άγιο Πνεύμα, καθαγιάζει τα Τίμια Δώρα, όμως αυτά δεν δρουν μαγικά στους μετέχοντες στην Θεία Ευχαριστία. Για μεν τους διακρίνοντες είναι ζωή, για δε τους μη διακρίνοντες είναι φωτιά. Τα δώρα του Πνεύματος είναι ποικίλα, το κύριο όμως είναι η ένωση με τον Κύριο και τα υπόλοιπα παρεπόμενά της. Όμως, αυτή η ένωση έρχεται ως κορύφωμα ενός πνευματικού αγώνα ένωσης με τον Χριστό και ως στεφάνωμα της νίκης κατά του διαβόλου και των πειρασμών που σπέρνει στο διάβα μας.

Αντίθετα, η γεύση του προϊόντος της ζύμης αποτελεί μία άκοπη υποκλοπή της χαράς και της ευτυχίας, η οποία βέβαια δεν διαρκεί πολύ. Θυμίζει τα Rolex ή τις χρυσές καδένες που πωλούνται στους δρόμους από πλανόδιους οι οποίοι διατείνονται ότι είναι κλοπιμαία και γι’αυτό τα ‘σκοτώνουν’ σε εξευτελιστική τιμή. Αν τους πιστεύσομε θα βρεθούμε με ένα μπακιρένιο θησαυρό στο χέρι και κάποια ευρώπουλα λιγότερα στο πορτοφόλι. Δυστυχώς πληρώνομε την ευπιστία της ‘ευκαιρίας της στιγμής’ συνήθως ακριβά.

‘Τι έχομε να χάσομε’ θα πει κανείς αν δώσομε βάση σ’αυτή την αλυσίδα της ζύμης; Το λιγότερο που έχομε να χάσομε είναι η διάκριση του πνευματικού από το άμοιρο πνεύματος και του εκκλησιαστικού από το παρα-εκκλησιαστικό. Το περισσότερο είναι να χάσομε τη χάρη του Θεού αναζητώντας την εκεί που δεν υπάρχει και να διαμορφώσομε μια μαγική αντίληψη περί σωτηρίας, σταματώντας τον αγώνα μας και βασίζοντας την ελπίδα μας σε ανθρώπινα πλάσματα αντί στον Κτίστη και Δημιουργό μας. Το αποτέλεσμα της απογοήτευσης, όταν πλέον θα λάμψει η αλήθεια, είναι πάντοτε τραγικό για εκείνον που έδωσε πίστη σε ανθρώπινα κατασκευάσματα τα οποία δεν μπορούν να σώσουν.

Πώς οφείλομε να συμπεριφερθούμε απέναντι στην επαγγελλόμενη πολλά ζύμη; Απαξιώνοντάς την. Να μην της δώσομε περισσότερη σημασία από την πρέπουσα, ότι είναι δηλαδή το προϊόν ενός θρησκόληπτου ανθρώπου ο οποίος με την ιδέα αυτή θέλει να ενώσει τον κόσμο με ένα ζυμάρι δικής του κατασκευής και να λάβει έτσι τη χαρά ότι ‘ιερουργεί’ ένα μυστήριο, παράλληλο με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Όσο διαδίδεται η ζύμη, τόσο η ψυχή αυτή θεωρεί ότι ‘αυτοκαταξιώνεται’, στην ουσία όμως κολάζεται χωρίς να το έχει συνειδητοποιήσει. Διακόπτοντας την αλυσίδα της δίνομε ελπίδα να την ελεήσει ο Θεός και να συγχωρήσει την αφέλειά της.

ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ

Η πρόσφατη δικαστική περιπέτεια για την αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου από τους τοίχους των σχολείων της Ιταλίας έφερε στο προσκήνιο το θέμα της σχέσης κράτους και θρησκευτικών συμβόλων, όχι μόνο στη γείτονα χώρα, η οποία υπεραμύνθηκε αυτής της πρακτικής όμως, δυστυχώς, καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αλλά και στη χώρα μας όπου ευκαίρως-ακαίρως υψώνονται 'προοδευτικές' φωνές από τον αρνησίθρησκο πολιτευτικό χώρο.

Ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους, μία ιδέα της Γαλλικής Επανάστασης κυρίως, δεν είναι θεσπισμένος σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη. Όλα, δεχόμενα τη χάρτα των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη είναι ανεξίθρησκα, όμως η ανεξιθρησκεία τους εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους: άλλα δέχονται και στηρίζουν μία συγκεκριμένη ομολογία πίστεως και την εκκλησιαστική ιεραρχία που την εκφράζει, άλλα είναι θρησκευτικά αδιάφορα και άλλα είναι κοσμικά, δηλαδή αποκρούουν τον οιονδήποτε θρησκευτικό χρωματισμό των κρατικών λειτουργιών.

Η υποχρεωτική εκκοσμίκευση μιας χώρας δεν είναι, κατ' εμέ, η δημοκρατικότερη μορφή πολιτεύματος. Το κράτος οφείλει να είναι αμερόληπτο απέναντι στους πολίτες του όσον αφορά τις υποχρεώσεις τους και τις παροχές προς αυτούς, όμως το κράτος δεν ταυτίζεται με το δήμο, την κοινότητα, είναι και οφείλει να είναι μία διοικητική μηχανή. Οι πολίτες εξάλλου δεν είναι στελέχη του κράτους, είναι μέλη μιας πόλης, ενός δήμου, μιας κοινότητας, οι οποίες δυνατόν να έχουν μεταξύ τους διαφορετικό θρησκευτικό-εθμικό χρωματισμό, προστατευόμενο ωστόσο από το κράτος.

Στην κοινότητα, λοιπόν, ανήκει και η εκπαίδευση. Η γλώσσα στην οποία θα γίνεται η διδασκαλία, τα επιπλέον διδασκόμενα αντικείμενα, η άσκηση της θρησκευτικής πίστης των διδασκόντων και των διδασκομένων πιθανόν να ποικίλει και οφείλει το κράτος να το σεβαστεί αυτό. Η αποδοχή της πολυπολιτισμικότητας δεν μπορεί να είναι παράγοντας ισχυρότερος του σεβασμού της βούλησης της κοινότητας. Διαφορετικά ο κοσμικός κρατισμός γίνεται εχθρικός προς τον πολίτη. Αντί να του εμπνέει την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια τού δημιουργεί ένα αίσθημα περιορισμού και απόρριψης. Δεν μπορεί ο πολίτης να νοιώθει ξένος στον τόπο του, ειδικά όταν είναι αυτόχθων, χάριν της πολυπολιτισμικότητας. Ο αποχρωματισμός και η προσπάθεια α-θρησκευτικής ομογενοποίησης των πολιτών δεν είναι δείγμα σεβασμού της ανεξιθρησκείας αλλά επιβολής μιας α-θρησκείας, ώστε πίσω από τέτοια βουλεύματα να μην βρίσκονται οι ανεκτικοί της θρησκευτικότητας του άλλου αλλά οι επιβολείς μιας συστηματικής αντιθεϊας.

Ας πάμε τώρα στην πολεμική κατά του συμβόλου του σταυρού και του Εσταυρωμένου. Ο θρησκευτικά αδιάφορος, είτε άθρησκος, βλέπει τον Εσταυρωμένο όπως ο χριστιανός βλέπει μία σούρα/στίχο του Κορανίου καλλιτεχνικά γραμμένο και ανηρτημένο σε έναν τοίχο. Δεν τον αγγίζει αλλά ούτε και τον ενοχλεί επειδή είναι απαθής προς Αυτόν. Ο αντίθεος όμως και άρα μη πραγματικά ανεξίθρησκος ενοχλείται από τη θέα του Εσταυρωμένου γιατί τον ελέγχει για την αντιθεϊα του. Τα σύμβολα, είναι γενικά παραδεκτό, δεν έχουν αφ' εαυτών κάποια δύναμη. Συμβάλλουν, δηλαδή βοηθούν στην κατανόηση του συμβολιζομένου, απαραίτητα όμως πρέπει να νοηματοδοτηθούν γιατί α-νόητα σύμβολα δεν υπάρχουν.

Το σύμβολο του σταυρού πρωτοκαθιερώνεται κατόπιν θείας υπόδειξης από τον Μ. Κωνσταντίνο ως νικηφόρο πολεμικό σύμβολο. Σε έναν ανάμικτο ειδωλολατρικό και χριστιανικό στρατό ο σταυρός και τα γράμματα ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ γίνονται σύμβολο θεϊκής επισκίασης του βασιλέα και του στρατεύματός του. Πολύ αργότερα τα χριστιανικά εθνικά κράτη θα υιοθετήσουν το σταυρό στις πολεμικές τους σημαίες ως αντίστοιχο αλεξιτήριο και νικητήριο σύμβολο. Οι πολεμικές σημαίες, θα γίνουν σύμβολα του έθνους ώστε να έχουμε ένα σύμβολο (σταυρός) επάνω σε ένα άλλο σύμβολο (σημαία).

Ο Εσταυρωμένος ειδικότερα, είναι περίπυστο σύμβολο του ΡωμαιοΚαθολικισμού ώστε να εισέλθει σε όλους τους χώρους όπου επιτελείται έργο που έχει αναφορά με το Θεό και τη θεία πρόνοια. Στα δικαστήρια ο Εσταυρωμένος συμβολίζει τη θεία δικαιοσύνη την οποία οφείλουν όλοι οι συμμετέχοντες στη δικαστική διαδικασία να έχουν κατά νου κατά τη απόδοση δικαιοσύνης. Στα σχολεία ο Εσταυρωμένος συμβολίζει το θείο φωτισμό τον οποίο οφείλουν να επιζητούν όλοι όσοι εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στα νοσοκομεία συμβολίζει την όντως ζωή, τη θυσία και τη θεία παρηγορία.

Αντίστοιχα στην Ορθόδοξη Εκκλησία το συμβολισμό της θείας παρουσίας τον παρέχουν οι εικόνες του Κυρίου και της Κυρίας Θεοτόκου. Η εικόνα του Κυρίου συμβολίζει τον ενανθρωπήσαντα Λόγο του Θεού, η δε εικόνα της Θεοτόκου, πάντοτε βρεφοκρατούσα, συμβολίζει εκείνη διά της οποίας ήρθε ο Σωτήρας στη γη. Οι ορθόδοξες εικόνες, ειδικότερα, δεν είναι μόνο σύμβολα του χριστιανικού κόσμου αλλά γίνονται αποδεκτές και από το μουσουλμανικό κόσμο με άλλη νοηματοδοσία. Ο Χριστός γίνεται αποδεκτός ως ο προφήτης Ισά (Ιησούς) ενώ ο Εσταυρωμένος δεν γίνεται αποδεκτός επειδή κατά το Κοράνιο ο Ισά δεν σταυρώθηκε ποτέ. Η εικόνα της Θεοτόκου γίνεται δεκτή ως εικονίζουσα την Μέριαμ, τη μητέρα του Ισά. Τελευταία, μάλιστα, ανεγείρεται τζαμί στο Ντιγιάρμπακιρ (βλ. ένθετη φωτογραφία) προς τιμήν του προφήτη Ισά Χριστού. Μπορεί το τελευταίο να αποτελεί έντεχνη προσηλυτιστική μουσουλμανική τακτική, είναι όμως ενδεικτική της αποδοχής του προσώπου του Ιησού από τη μουσουλμανική κοινότητα.

Ώστε, οι φωνές που ζητούν την έξωση των εικόνων του Χριστού και της Παναγίας από τις σχολικές αίθουσες να μην κήδονται, στην πραγματικότητα, τη διαφορετικότητα της πίστης των μη χριστιανόπαιδων μαθητών αλλά ν'αντιμάχονται με απολυταρχικό τρόπο τη χριστιανικότητα της ελληνικής κοινωνίας.

Ψυχολογικές Κατηγορίες Ανθρώπων

Εκκινώντας από τους όρους που χρησιμοποιεί ο απόστολος Παύλος στην Α΄προς Κορινθίους επιστολή του για να δείξει το πώς της μετάβασης από τον σαρκικό/ψυχικό άνθρωπο στον πνευματικό, τον πνευματοφόρο, προσπαθούμε να κάνουμε μία ψυχολογική μάλλον και όχι θεολογική εκτίμηση των ανθρώπινων συμπεριφορών χρησιμοποιώντας τους τρεις αυτούς όρους.

Διευκρινίζουμε ότι στον απ. Παύλο οι όροι σαρκικός και ψυχικός είναι σχεδόν ταυτόσημοι, εμείς όμως εδώ θα τους νοηματοδοτήσουμε διαφορετικά.

Έτσι, σαρκικό θα νοούμε στο εξής τον άνθρωπο που έλκεται από την ύλη, είτε την φέρει στο σωματικό επίπεδο (σάρκα, σώμα) είτε περιβάλλεται απ’αυτή (τροφή, ένδυση, κατοικία, καταναλωτικά αγαθά).

Ο σαρκικός άνθρωπος, σύμφωνα με αυτή μας την κατηγοροποίηση είναι εκείνος που αφουγκράζεται αμέσως τις ζωϊκές του ανάγκες, τις ανάγκες επιβίωσης αλλά και τα πάθη του και σπεύδει να τα ικανοποιήσει. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, σαρκικός είναι ο άνθρωπος που δεν μπορεί να εγκρατευτεί το τσιγάρο ή τον καφέ την Κυριακή πριν τη Θεία Κοινωνία, ή κατά την ώρα που τελείται το μυστήριο του βαπτίσματος και βγαίνει εκτός ναού για να καπνίσει. Σαρκικός είναι ο άνθρωπος που αδυνατεί να νηστεύσει το κρέας και γενικά τις ζωϊκές πρωτεϊνες την Τετάρτη και την Παρασκευή. Σαρκικός είναι ο άνθρωπος που φεύγει το βράδυ του Μ. Σαββάτου με το άκουσμα του ‘Χριστός Ανέστη’ για να γευτεί τα πασχαλινά εδέσματα και αδιαφορεί για την τελούμενη Θεία Λειτουργία της Κυριακής του Πάσχα.

Μια άλλη ομάδα ανθρώπων είναι οι ψυχικοί. Με τον όρο ψυχικό άνθρωπο θα νοήσουμε εκείνον που άγεται και φέρεται από το θυμισμό του. Ενθουσιάζεται εύκολα και παρακινεί και άλλους στη θρησκευτικότητα, αλλά το ίδιο εύκολα απογοητεύεται είτε ξεθυμαίνει ο ενθουσιασμός του και αποχωρεί κάνοντας θόρυβο. Ψυχικούς ανθρώπους θα βρούμε στους ναούς μας πολλούς, αλλά δεν μπορούμε να στηριχτούμε σε αυτούς επειδή με την ίδια ευκολία που θα υποσχεθούν αυτοπροαίρετα να βοηθήσουν στο πνευματικό έργο της ενορίας, επί παραδείγματι, με την ίδια ευκολία θα αποχωρήσουν κατηγορώντας μας είτε για προσωποληψία έναντι των άλλων συνεργατών στο έργο της ενορίας είτε για δημιουργία λανθασμένης εντύπωσης και παγίδευσή τους. Οι ψυχικοί άνθρωποι αφθονούν στις εκκλησιαστικές συνάξεις επειδή έχουν έντονο τον παρορμητισμό προς τα θεία, όμως δεν έχουν σταθερή σύναξη στην οποία να μετέχουν, ούτε σταθερό πνευματικό, ούτε σταθερή συμμετοχή στα μυστήρια.

Η τρίτη ομάδα είναι αυτή των πνευματικών ανθρώπων. Και εδώ ίσως παρεκκλίνουμε από την έννοια με την οποία χρησιμοποιεί το πνευματικός άνθρωπος ο απ. Παύλος θεωρώντας ως πνευματικούς όσους μπορούν να αδιαφορήσουν για τα κελεύσματα της φύσεως αλλά και τις οχλήσεις του ψυχισμού των και ενδιαφέρονται αποκλειστικά για την προσευχή και την αδιάκοπη επικοινωνία με το Θεό. Είναι οι κλοσάρ της εκκλησιαστικής κοινωνίας με ενδύματα της περασμένης δεκαετίας ή και εικοσαετίας, οι οποίοι αποφεύγουν τους μεγάλους και άπλετα φωταγωγημένους ναούς, μιλούν ελάχιστα και περνούν απαρατήρητοι αφήνοντας τους άλλους να νομίζουν ότι χαζοφέρνουν, προστρέχουν δε κρυφά σε βοήθεια όσων έχουν ανάγκη. Αυτοί οι τελευταίοι, αν αντέξουν τη βουή των πόλεων, γίνονται γνωστοί μετά θάνατον. Είτε πάλι, αναχωρούν για την ησυχία σε μοναστικές κοινότητες.

Ανάμεσα στις αμιγείς αυτές κατηγορίες βρίσκονται οι μίξεις τους. Οι σαρκο-ψυχικοί, οι ψυχο-σαρκικοί, οι ψυχο-πνευματικοί και οι πνευματο-ψυχικοί με το πρώτο συνθετικό ως κυρίαρχο της προσωπικότητάς τους. Χάριν παραδείγματος, ας μας συγχωρέσει ο Κύριος την ανάλυση αυτών των χαρακτήρων με αναφορά σε γνωστά πρόσωπα της Καινής Διαθήκης.

Σαρκοψυχικό θα λέγαμε τον πλούσιο νεανία του Ευαγγελίου. Ο θυμισμός του τον προτρέπει να ρωτήσει τον Κύριο τι να κάνει για να σωθεί, αλλά όταν λαμβάνει ως απάντηση το ‘πώλησον τα υπάρχοντά σου και διάδος πτωχοίς και δεύρο ακολούθει μοι’ τρέπεται εις τα οπίσω, στο σαρκικό (διάβαζε υλικό) φρόνημα και περιφρονεί την αποστολική κλήση. Βλέπουμε εδώ ότι ο Κύριος ο οποίος ‘πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν’ απευθύνει την κλήση της τελειότητας και σε όσους δεν είναι απηλλαγμένοι από το σαρκικό φρόνημα.

Ψυχοσαρκικό θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τον Ιούδα Ισκαριώτη επειδή επιθυμούσε την επίγεια δόξα και εξουσία για τον Ιησού και τον εαυτό του, ο δε ενθουσιασμός του ήταν το ίδιο υπέρμετρος με την απογοήτευσή του και την απόγνωσή του. Ψυχοσαρκική είναι και η Μάρθα, η αδελφή του Λαζάρου, η οποία δεν μπορεί να ιεραρχήσει μέσα της τι είναι το δέον: να διακονήσει τους φιλοξενούμενους ή να ακούσει το λόγο του Ιησού. Ο Κύριος τη βοηθάει σε αυτό ανεβάζοντάς την στο σκαλοπάτι της Μαρίας η οποία είναι ψυχο-πνευματική.

Ψυχο-πνευματικός είναι κατ’εξοχήν ο απόστολος Πέτρος. Αγαπάει αληθινά αλλά και απαρνείται ολοκληρωτικά. Δέχεται το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος και ομολογεί τη θεότητα του Κυρίου αλλά δοκιμάζει τον Κύριο ζητώντας Του να περπατήσει επάνω στα ύδατα με την προσταγή Του. Το έντονο ψυχικό του στοιχείο φαίνεται και στην προτροπή του προς το Χριστό να φτειάξουν τρεις σκηνές κατά τη Μεταμόρφωση, στην αποκοπή του αφτιού του δούλου του αρχιερέα, στην προδοσία αλλά και στην εγκατάλειψη της οικογένειάς του χάριν της αποστολικής κλήσης.

Αντίθετα, ο απόστολος Παύλος είναι μάλλον ψυχικός όταν ξεκινά τον αγώνα του κατά των χριστιανών. Φλέγεται από τον έντονο θυμισμό του για εξάλειψη της νέας ‘αίρεσης’ του Ναζωραίου, ενώ ο διδάσκαλός του Γαμαλιήλ, μάλλον ψυχο-πνευματικός αφήνει στο Θεό το περιθώριο να επιδείξει με την ανοχή Του και την επιβίωση τής νέας θρησκευτικής ομάδας το πόσο αυτή αληθεύει. Μετά την άρση του Παύλου στον τρίτο ουρανό, και τα επακολουθούντα ο τελευταίος γίνεται πνευματο-ψυχικός. Όταν λέει ότι βλέπει άλλο νόμο να αντιστρατεύεται μέσα του το πνευματικό θέλημα δεν εννοεί τον σαρκικό άνθρωπο, τον άνθρωπο των παθών, εφόσον υπήρξε πάντοτε ιδεολόγος και εγκρατής ως προς τα πάθη, αλλά τον άνθρωπο του θυμισμού, του ενθουσιασμού και των συναισθηματικών εκρήξεων, δηλαδή, τον ψυχικό, όπως τον νοηματοδοτήσαμε, άνθρωπο.

Οι παραπάνω κατηγορίες και οι συνδυασμοί τους προσφέρονται εδώ με το σκεπτικό της εσωτερικής αυτοεξέτασης. Μας βοηθάει κοιτώντας προς τα πίσω τη ζωή μας, είτε ακόμη και μία ημέρα της ζωής μας να διακρίνουμε τι άνθρωποι σταθήκαμε, με ποια κίνητρα σκεφτήκαμε και δράσαμε και κατά πόσον επιτελέσαμε το ζωϊκό μας θέλημα, κατά πόσον δράσαμε με ενθουσιασμό αλλά χωρίς ουσία, σταθερότητα και υπευθυνότητα είτε ακούσαμε μέσα μας τη φωνή του Θεού και παραθεωρήσαμε όλα τα άλλα χάριν αυτής. Είναι ακόμη ένας βοηθητικός κανόνας για τη μετάνοιά μας και την εξομολόγησή μας ώστε να διακρίνουμε πού πραγματικά στεκόμαστε, πού νομίζουμε ότι είμαστε και ποιο είναι το δέον, έχοντας κατά νου ότι ο Χριστός προσκαλεί όλους τους ανθρώπους στη σωτηρία σαρκικούς, ψυχικούς και πνευματικούς.

Δεινόσαυροι και barbecue

Μαθαίνουμε πως στα προϊστορικά χρόνια επιτρεπόταν στον αρσενικό δεινόσαυρο να προσεγγίσει το θηλυκό μόνο αν του έφερνε ένα θήραμα και αυτή τον ανεχόταν όσο διαρκούσε η καταβρόχθιση του θηράματος.

Σήμερα οι έξυπνοι άντρες βρήκαν άλλο τρόπο για να πλησιάσουν τις γυναίκες τους. Αγόρασαν ψησταριά ήγουν barbecue.

η ζωή είναι σαν την Ραπουνζέλ

Η ζωή είναι σαν την Ραπουνζέλ.

Όταν σου ρίξει τα μαλλιά της, μη σαστίσεις κοιτώντας την πλούσια κόμη με τη χρυσαφένια υφή.

Πιάσου επάνω τους, αναρριχήσου και κατάκτησέ την.

Τα μάρμαρά τους, τα μάρμαρά μας

Τι κι αν η Αθήνα έχασε τη δόξα

και της σοφίας παρήλθε ο καιρός,

στο μάρμαρο που χάραζε ο Φειδίας

σεβάσμιος τώρα φέγγει ένας σταυρός.



Δεν σε φοβούνται Παλλάδα οι ιερωμένοι

του Ναζωραίου, ούτε βδελύσσονται οι πιστοί

γιατί παρθένο σε ονομάζανε οι αρχαίοι,

Παρθένος τώρα στο ναό σου κατοικεί.



Το άγαλμά σου πήγε εις την Πόλι

κι έμεινε χωρίς είδωλο ο ναός.

και τι μ'αυτό; μήπως θωρούσε

τη λευκή σου μπόλια

ποτέ ο Αθηναϊκός λαός;



Γύρω-τριγύρω φέρναν το μνημείο

μα ήταν για τους λίγους η χαρά

ν΄αντιφεγγίσει στο νερό το άγαλμά σου,

η λόγχη, η ασπίδα, η θωριά.


Μα τώρα όλοι προσπερνούνε τους Τιτάνες,
τους Γίγαντες, το Δία, τους ιππείς,
και δεν ακούονται πια παιάνες,
ψάλματα όμως βγαίνουν απ'τη γης.

Αχνόφεγγο τη νύχτα πια φωτίζει
ελαιοκάντηλο μικρό
και ο Μιχαήλ Χωνιάτης αντικρύζει
Παρθένο, απ΄τα Προπύλαια θαρρώ.

Χρυσή Παλλάδα, ταπεινή Παρθένος,
αγγίξατε τα μάρμαρα αυτά.
θά'ρθει, αλλί, καιρός που θα λογιούνται
άγγιχτα είδη μουσειακά.

Ο Α.Μ.Κ.Α. και άλλοι αριθμοί

Στην παραζάλη της πληροφόρησης και της παραπληροφόρησης, της προφύλαξης και του προστατευτισμού, ήρθε να προστεθεί και τούτο. Η προειδοποίηση πως ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης είναι προάγγελος του αριθμού του αντιχρίστου και πως κατά συνέπεια δεν θα πρέπει να τον παραλάβει κανείς συνειδητός Έλληνας χριστιανός.

Τι είναι ο Α.Μ.Κ.Α.; Είναι ένας αριθμός μητρώου, ατομικός για κάθε ασφαλισμένο ο οποίος προήλθε από την ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων. Στο παρελθόν ήταν δυνατό δύο ασφαλισμένοι διαφορετικών ταμείων να έχουν τον ίδιο αριθμό μητρώου, ο οποίος εάν διετηρείτο μετά την ενοποίηση των ασφαλιστικών φορέων τους θα δημιουργούσε πρόβλημα ταυτοποίησης αριθμού μητρώου και ασφαλισμένου. Για το λόγο αυτό κάθε πολίτης της χώρας αποκτά έναν μοναδικό-ατομικό αριθμό μητρώου ο οποίος αποτελείται από την ημερομηνία γεννήσεώς του και έναν αύξοντα αριθμό στο τέλος.

Η σχέση του Α.Μ.Κ.Α. με τον αριθμό του αντιχρίστου είναι όποια η σχέση του αριθμού δελτίου ταυτότητας (ΑΔΤ), του αριθμού φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ), του αριθμού δημοτολογίου , του αριθμού στρατιωτικού μητρώου (ΑΣΜ) με τον αριθμό του αντιχρίστου: δηλαδή, καμμία.

Όλοι οι ανωτέρω αριθμοί μητρώου είναι ατομικοί και μάλιστα μοναδικοί σε εθνικό επίπεδο. Ο αριθμός του αντιχρίστου (χξστ’) δεν είναι διαφορετικός για κάθε σφραγισμένο, αλλά ο αυτός (666) και μάλιστα όχι σε εθνικό αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ακόμη, οι ανωτέρω αριθμοί δεν προσδιορίζουν κάποια πίστη. ΑΦΜ έχουν τα φυσικά πρόσωπα αλλά και τα νομικά, όπως οι ναοί, ΑΣΜ έχουν μόνο οι άρρενες, επειδή στην Ελλάδα μόνο αυτοί στρατεύονται υποχρεωτικά, ΑΜΚΑ θα έχει ο χριστιανός, ο ιουδαίος, ο μουσουλμάνος και ο άθρησκος. Αντίθετα, ο αριθμός του αντιχρίστου δίνεται μόνο σε όσους θα πιστέψουν σε αυτόν.

Πώς λοιπόν προήλθε η ψευδής ταύτιση Α.Μ.Κ.Α. και αριθμού του αντιχρίστου; Σύμφωνα με την Αποκάλυψη Ιωάννου, όποιος δεν έχει το χάραγμα στο χέρι ή το μέτωπο δεν θα είναι σε θέση να εμπορεύεται. Ο Α.Μ.Κ.Α., από την άλλη, εξυπηρετεί το σκοπό της παροχής υγείας και συντάξεως από τον ασφαλιστικό φορέα. Όποιος δεν γνωρίζει τον Α.Μ.Κ.Α. του θα έχει δυσκολία στη λήψη υπηρεσιών υγείας και συντάξεως, όχι όμως ότι θα αποκλειστεί από αυτές τις παροχές. Ο Α.Μ.Κ.Α. δεν δημιουργήθηκε για να αποκλείσει κάποιους από το δικαίωμα στην υγεία και τη σύνταξη, ενώ αντίθετα ο αριθμός του αντιχρίστου θα έλθει για να διαχωρίσει τους πιστούς στο Χριστό από τους οπαδούς του αντιχρίστου.

Λέγουν, ωστόσο, όσοι δημιούργησαν την αντίδραση στη θεσμοθέτηση του Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης πως ο νέος αυτός αριθμός ήρθε για να μας εξοικειώσει με το 666, όταν αυτό έρθει. Καλή η πρόθεσή τους να κρατούν τον πιστό λαό σε εγρήγορση αλλά έχει και την ανάλογη αντίρρηση. Εάν όσοι νοιάζονται πραγματικά για τη διαφύλαξη του πιστού λαού του Θεού από το χάραγμα ξεσηκώνουν κάθε τόσο το λαό με ψευδείς συναγερμούς, όταν έλθει ο πραγματικός κίνδυνος, ποιος θα τους πιστέψει πλέον;

Υπάρχει ωστόσο μία παράμετρος ηθική στο όλο ζήτημα. Η παγκοσμιοποίηση τείνει να δημιουργήσει ατομικούς αριθμούς ελέγχου για ένα έκαστο πολίτη του κόσμου, αφ’ενός μεν για την εξυπηρέτησή του, αφ’ετέρου δε για την επόπτευσή του. Ήδη, ο γραμμωτός κώδικας ενός προϊόντος μας λέει πολλά: Τη χώρα παραγωγής, την εταιρεία και το προϊόν. Είναι δε κάθε γραμμωτός κώδικας μοναδικός. Θα φτάσουμε κάποια στιγμή ο κάθε άνθρωπος να ταυτίζεται με ένα μοναδικό τέτοιο αριθμό παγκοσμίως, ο οποίος θα καταγράφεται σε κάθε του είσοδο και έξοδο από τη χώρα, σε κάθε λήψη υπηρεσίας από δημόσιο κατάστημα, σε κάθε αγορά κάποιων ειδών, με στόχο (;) με πρόφαση (;) την πάταξη του εγκλήματος. Αν και ούτε εκείνος ο αριθμός θα ταυτίζεται με τον αριθμό του αντιχρίστου, θα είναι όμως ένας αριθμός ανελευθερίας, ένας αριθμός επόπτευσης, όπως των κρατουμένων στις φυλακές, όπως των ειδών του ζωϊκού βασιλείου υπό προστασία, όπως όσων έχουν συλλεγεί τα βιομετρικά στοιχεία, υπόπτων και μη.

Πόσο Χριστός υπάρχει σ’αυτούς τους αριθμούς; Μας το λέγουν τα εδάφια από τα βιβλία Β΄ Βασιλειών και Α΄ Παραλειπομένων:

«Μια μέρα ο Κύριος οργίστηκε εκ νέου εναντίον των Ισραηλιτών. Παρακίνησε, λοιπόν, το Δαβίδ εναντίον τους: «Πήγαινε», του είπε, «να μετρήσεις τους άντρες του Ισραήλ και του Ιούδα». (Β΄ Βασ. 24:1).

«Μια μέρα ο σατανάς ξεσηκώθηκε ενάντια στους Ισραηλίτες και παρακίνησε το Δαβίδ να απογράψει όλο το λαό». (Α΄ Παρ. 21:1).

Ενώ οι εξουσιαστές μετρούν τη δύναμή τους με τον αριθμό όσων εξουσιάζουν και ελέγχουν, ο Θεός της ελευθερίας και του αυτεξουσίου δηλώνει την καταμέτρηση των ανθρώπων ως ξεπεσμό από τη χάρη Του και απιστία. Μόνος αυτός αληθινός Πατέρας και προνοητής μας γνωρίζει, η δε φροντίδα Του φτάνει μέχρι του να έχει μετρημένες ακόμη και τις τρίχες της κεφαλής του καθενός μας (Λουκ. 12:7).

translation attempt on Kostas Evangelou Rokos' (Constantinos Papapetrou) poetry

My word

I feel not pain with adjectives,

pain I feel with nouns and verbs.

The dogs

"The dogs may bark

at an unknown chap."

(Heraclitus the poet, fragm. 97)

Bus, 2

In a bus,

rolling down the cliff brakes-free,

two passengers were making fuss

over the best seat.

The way of salvation

A. Devil's advice

"Become a beast, to be saved.

The spirit offers no salvation."

B. The Creator's voice

"You beast! Become spirit."

"Situation vacant"

I read in the paper

there was a post for a verse writer.

I told them I was a poet

and they kicked me out.

The switch

I acquired a new switch,

I turn it on and off,

and, my, I discovered

there is a meaning in my life.

Realism

Once the boat has set sail,

do not throw yourself into the water.

There is no chance

you may catch it by swimming.

Love's story

Four daughters had a father

and he wondered which he did love most.

One fell critically ill

and he felt she was his only love.

Another fell ill too,

and as an only child he adored her.

The same happened with the other two.

Then did the poor man sense

his dearest love had always been

the one he feared he would perish.

Theatre

They are acting.

The little one acts as great

and the great one as little.

And as for the people,

they think of the great as little

and of the little as great.

The coffee maker

He had saved the coffee maker's life.

He dropped in a long after

to have a coffee and say hello,

when the coffee maker said:

"We're sorry sir, it's late. It's closing time now."

Carols

Having the doorbell been out of order

and me unable to discern the knock,

a child, eager to sing the carols,

broke the glass of the front door.

The pioneer

He had never been timely.

He was always ahead of the others.

My right

It was on the zebra crossing

that I was knocked down by a car.

And it was after my death

my father was told

I, for sure, had to be given way.

A vision of justice

I saw my assassin over my grave

weeping and asking for forgiveness

And I pardoned him not,

for it was too late:

I was a long time dead.

P.S. We had been told at school

that God forgives his crucifiers

not however the crucifiers of men.